Upiększa. Ujednolica koloryt cery. Rozjaśnia przebarwienia, nie tylko potrądzikowe. Nie uwrażliwia skóry na słońce, więc można stosować go przez cały rok. Skutecznie leczy niedoskonałości, nie wysuszając cery. Do tego działa przeciwzapalnie i można używać go z innymi kosmetykami. Kwas azelainowy ma imponującą listę zalet!
Kwas azelainowy w ostatnich latach stał się prawdziwym hitem kosmetologii. Lista dobroczynnych kierunków jego działania jest długa, przy czym koncentrują się one głównie wokół tematu przebarwień i innych niedoskonałości skóry, które zwalcza wyjątkowo efektywnie. A że są to jednocześnie problemy, z którymi niełatwo jest się uporać i które znacząco wpływają na wygląd cery (a nierzadko również i na naszą pewność siebie), nic dziwnego, że uwaga lekarzy i kosmetologów skupiła się w ostatnich latach na tej substancji. Tym bardziej, że kwas azelainowy jest produktem naturalnym. Występuje w pełnoziarnistych zbożach, takich jak żyto czy jęczmień. Produkują go również drożdżaki Malassezia furfur, które są naturalną częścią mikroflory skóry. I najważniejsze – można stosować go nawet w przypadku wrażliwej skóry, ponieważ jest bezpieczny, łagodny, a skutki uboczne, takie jak swędzenie czy pieczenie, zdarzają się rzadko.
Rozjaśnianie przebarwień skórnych przy użyciu kwasu azelainowego
Przebarwienia skórne to temat rzeka. Wielu z nas po powrocie z wakacji odkrywa na twarzy ciemniejszą plamkę, która, mimo różnych zabiegów i kosmetyków, nie chce zniknąć. Może zapomnieliśmy o filtrze, może odziedziczyliśmy skłonność do przebarwień po rodzicach, a może to wynik przyjmowanych przez nas leków. Niezależnie od przyczyny, za każdym spojrzeniem w lustro zastanawiamy się, jak się plamki pozbyć. I z jednej strony preparatów na przebarwienia jest mnóstwo, z drugiej strony ze świecą szukać takiego, który w widoczny dla nas sposób rozjaśni zmianę, nie mówiąc już o zupełnym jej usunięciu.
Kwas azelainowy może pozytywnie nas zaskoczyć, ponieważ jest bardzo skuteczny w walce z wszelkimi zmianami barwnikowymi skóry, niezależnie od ich pochodzenia i przyczyny. Już trzydzieści lat temu w badaniach prowadzonych w Azji i Ameryce Południowej, gdzie problem pojawiających się przebarwień jest szczególnie nasilony, potwierdzono, że działa on lepiej niż inne popularne substancje, takie jak na przykład hydrochinon. Działanie kwasu azelainowego opiera się na bezpośrednim wpływie na DNA melanocytów, czyli komórek barwnikowych, co powoduje znaczne spowolnienie ich wzrostu i zahamowanie nadmiernej produkcji barwnika.
Ta właściwość daje kwasowi azelainowemu dużą przewagę nad innymi substancjami, w tym nad popularnymi peelingami chemicznymi (np. z użyciem kwasu glikolowego). Zabiegi te co prawda rozjaśniają powierzchniowe przebarwienia poprzez złuszczenie martwych komórek naskórka, ale już nie mają wpływu na żywe komórki skóry. Zatem po zabiegu melanocyty będą w takim samym stopniu produkowały barwnik, i z czasem przebarwienie najpewniej powróci. W przypadku kwasu azelainowego jest inaczej – nie tylko zostanie złuszczona warstwa rogowa naskórka, ale i zostanie zmniejszona aktywność melanocytów, co znacznie utrudni odnowienie się przebarwienia.
Stosowanie kwasu azelainowego nie zwalnia jednak z konieczności używania filtrów przeciwsłonecznych UVA i UVB. Mimo że kwas azelainowy nie powoduje reakcji fototoksycznych i fotoalergicznych, promieniowanie słoneczne nieustannie stymuluje skórę do zwiększenia produkcji barwnika i cały wysiłek może zostać zniweczony. Najlepiej również, żeby wybrany filtr chronił dodatkowo przed promieniowaniem IR oraz VIS – udowodniono, że światło z lamp, laptopów i smartfonów również stymuluje komórki do produkcji melaniny.
Kwas azelainowy skutecznie zwalcza trądzik u dorosłych
Gdzie te czasy, kiedy trądzik dotyczył jedynie młodzieńczej skóry? Niegdyś po nastoletniej burzy hormonalnej można było liczyć na piękną cerę w dorosłym wieku. Niestety, od dawna tak nie jest i w obecnych czasach zdarza się, że trądzik nie chce nas opuścić aż do wieku dojrzałego. Naukowcy prześcigają się w znalezieniu dokładnej przyczyny tego problemu, wskazując na zanieczyszczenie środowiska, stosowaną dietę (szczególnie przemysłowo hodowane mięso i nabiał), szybsze tempo życia prowadzące do chronicznego stresu i inne czynniki. Kwestia ta jednak nie jest rozstrzygnięta i dopóki nie znajdzie się jednoznaczna odpowiedź, dwudziesto-, trzydziesto- i czterdziestolatkom pozostaje skupić się na pielęgnacji, która wyeliminuje objawy trądziku i nie dopuści do rozwoju niedoskonałości.
Dobre wieści są takie, że i w przypadku tego problemu kwas azelainowy sprawdza się wyjątkowo skutecznie, ponieważ ma silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Ale to nie wszystko – kwas azelainowy hamuje również nadmierne rogowacenie naskórka, więc ogranicza powstawanie zaskórników, czyli bezpośrednią przyczynę powstawania wyprysków. Co ciekawe, skuteczność przeciwtrądzikowa kwasu azelainowego jest porównywalna z nadtlenkiem benzoilu czy antybiotyków, przy znacznie mniejszym wysuszaniu skóry oraz, co bardzo ważne, nie wykształcaniu się odporności bakterii na tę substancję, nawet przy bardzo długim stosowaniu. Jeśli zmagamy się z tym problemem, najlepiej wybrać się do lekarza lub kosmetologa. Zabieg kosmetyczny z wykorzystaniem kwasu azelainowego jest w miarę przystępny cenowo, bezbolesny, nie wymaga rekonwalescencji i jest przy tym bardzo skuteczny. Nawet jednorazowa wizyta w gabinecie kosmetologicznym przyniesie efekt znacznego złagodzenia zmian. A dodatkowo, przy trądziku, po zaniku stanu zapalnego, zwykle pojawiają się przebarwienia, które są dodatkowym utrapieniem skóry z niedoskonałościami. A że kwas azelainowy doskonale sobie radzi również ze zmianami barwnikowymi, będzie to znakomite rozwiązanie dla obu problemów.
Kosmetyki i zabiegi na bazie kwasu azelainowego
Na półkach drogeryjnych i aptecznych znajdziemy sporo kosmetyków zawierających kwas azelainowy. Najczęściej będą to dermokosmetyki, czyli produkty z pogranicza farmakologii i kosmetologii. Często na etykiecie będzie widnieć zawarte stężenie kwasu azelainowego, wskazujące na siłę działania kosmetyku. W gabinetach kosmetycznych z kolei oferowane są różnego rodzaju zabiegi z wykorzystaniem tej substancji. Jak zwykle, najważniejsza jest systematyczność. Podpowiadamy, co wybrać dla siebie.
- Kremy punktowe z kwasem azelainowym zawierają duże stężenie tej substancji i przeznaczone są do pielęgnacji wyłącznie w miejscu powstania przebarwienia. Nie należy stosować ich na dużą powierzchnię, ponieważ ze względu na silne działanie może to spowodować odbarwienie zdrowej skóry wokół przebarwienia. Często są to preparaty zarejestrowane jako leki (w stężeniu do 20% można je kupić bez recepty). Koniecznie trzeba przeczytać ulotkę, która wskaże prawidłowe stosowanie preparatu. Przy takim stężeniu kwasu azelainowego efekty widać już po kilku tygodniach stosowania.
- Serum wyrównujące koloryt skóry z kwasem azelainowym jest dość silnie działającym kosmetykiem, gdyż z reguły taki preparat będzie zawierał znaczne stężenie tego składnika – 5%, 10% a nawet 20%. Producenci tak formułują skład serum, żeby można było je bezpiecznie stosować na całą twarz. Zawsze przed zastosowaniem należy przeczytać etykietę kosmetyku i zastosować się do wskazówek producenta.
- Kremy na dzień i na noc zawierające kwas azelainowy są preparatami do stosowania na całą twarz. Sprawdzą się jako element codziennej pielęgnacji, która będzie dodatkowo wyciszała melanocyty i wspomagała punktową pielęgnację.
- Maseczki do twarzy z kwasem azelainowym również wspomogą pielęgnację skóry z przebarwieniami i trądzikiem. Stosowane raz w tygodniu wspomogą inne preparaty w wyrównaniu kolorytu i wygaszeniu stanów zapalnych, a także zwężeniu porów. W maseczkach z kwasem azelainowym znajdziemy dodatkowo inne substancje – nawilżające, odżywcze czy antyrodnikowe, więc taki domowy zabieg poprawi również ogólną kondycję cery.
- Profesjonalne peelingi z kwasem azelainowym przeprowadzane są często preparatem z domieszką kwasu mlekowego, który dodatkowo wspomaga efekt rozjaśniający. Zabieg zmniejsza wydzielanie sebum, zwęża pory i wspaniale regeneruje cerę. Może być wykonywany cały rok, najlepiej regularnie, na przykład raz w miesiącu. Pozwoli to podtrzymać efekt gładkiej cery bez stanów zapalnych.
Źródła:
R. Reszke, J. Szepietowski, Kwas azelainowy w lecznictwie dermatologicznym w świetle aktualnego stanu wiedzy, Przegląd Dermatologiczny, 2016, 337–343
A. Fitton, K.L. Goa, Azelaic Acid, Drugs 41, 1991, 780–798
VM. Verallo-Rowell, V. Verallo, K. Graupe, L. Lopez-Villafuerte, M. Garcia-Lopez, Double-blind comparison of azelaic acid and hydroquinone in the treatment of melasma, Acta Dermato-Venereologica. Supplementum, 1989, 58-61.
redakcja insi
